آوای سنت : جنگ اوکراین روسیه را به یک کشور طردشده تبدیل کرده است و فرصت‌های جدیدی را برای ایران برای ایجاد روابط نزدیکتر با قدرت بزرگ جهانی باز کرده است.
آمریکا، اتحادیه اروپا و گروه هفت (G7) تحریم های شدیدی را علیه روسیه وضع کرده اند و این تحریم های چند جانبه روسیه را در موقعیت مطلوبی برای ایران قرار داده است که تجربه زیادی در دور زدن این تحریم ها و آثار مخرب آن دارد.
به گزارش سرویس ترجمه آوای سنت ، از زمان شروع جنگ، ایران گفته است که این یک پاسخ مشروع روسیه به نگرانی های امنیتی است که با اقدامات ایالات متحده و ناتو تقویت شده است.به نظر می رسد دولت ابراهیم رئیسی از گرایش روسیه به درگیری با آمریکا خرسند است، زیرا این جنگ در سایه تزلزل مذاکرات تهران و واشنگتن برای احیای توافق هسته ای رخ می دهد. از این رو زمینه ای برای پیوستن مجدد ایران به جامعه بین المللی است.
در ۲۲ ژوئیه، علی اکبر ولایتی، مشاور کهنه کار سیاست خارجی ، رهبر معظم انقلاب، گفت: تهران به جای تلاش برای مماشات با غرب، باید برای حمایت و همسویی استراتژیک به روسیه روی آورد.او گفت:سوابق روسیه گواه بر حمایت این کشور از جمهوری اسلامی است.
سران ایران بر این باورند که حمله روسیه به اوکراین می‌تواند ساختار نظام بین‌الملل را به گونه‌ای متزلزل کند که در نهایت منافع ملی ایران را تقویت کند.آیت الله خامنه‌ای ۲۸ تیرماه در دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در تهران، موضع ایران در قبال جنگ اوکراین را روشن کرد و استدلال کرد که انگیزه‌های حمله روسیه شبیه به موضع ایران در خاورمیانه است،او گفت: اگر روسیه ابتکار عمل را در دست نمی گرفت، طرف مقابل ابتکار عمل را به دست می گرفت و جنگ را آغاز می کرد.
روسیه به سبب تحریم های گسترده ممکن است یک شریک استراتژیک ضعیف برای ایران به نظر برسد. با این حال، این شرایط مسکو و تهران را به هم نزدیکتر می کند، زیرا آنها دشمنان مشترک ایالات متحده و ناتو هستند.
خروج آمریکا از توافق هسته ای بسیاری از مقامات ایرانی را متقاعد کردکه لغو تحریم های اقتصادی علیه ایران به گونه ای که عادی سازی روابط تجاری با دیگر کشورها را در دراز مدت تضمین کند، غیرممکن است.مقامات ایرانی با گسترش روابط با سایر کشورهای تحریم شده برای تضمین انعطاف پذیری تجارت خارجی، خنثی سازی تحریم ها را در دستور کار خود قرار داده اند.
اعمال تحریم های شدید علیه روسیه خبر از ورود یک قدرت بزرگ به باشگاه طرد شدگان بین المللی داد و راه را برای فرصت های بزرگی برای اقتصاد ایران هموار کرد.در واقع، گام‌هایی برای همکاری بین روسیه و ایران آغاز شده است که مهم‌ترین آن توافق برای به‌روزرسانی قرارداد همکاری ۲۰ ساله، است ،آنها همچنین برای جایگزینی سیستم سوئیفت با سیستم‌های پیام‌رسان مالی محلی به توافق رسیده اند.
جواد اوجی وزیر نفت ایران و رئیس کمیته مشترک اقتصادی ایران و روسیه نیز با اعلام اینکه حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است، تاکید کرد: هدف این است که حجم مبادلات دو کشور در مقایسه با ۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ به ۴۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ برسد.
ایران و روسیه اخیراً یادداشت تفاهمی برای ایجاد دو مرکز تجاری در تهران و سن پترزبورگ به منظور تسهیل تجارت امضا کردند.در حاشیه سفر اخیر پوتین به تهران، شرکت ملی نفت ایران و شرکت روسی گازپروم یادداشت تفاهمی به ارزش حدود ۴۰ میلیارد دلار امضا کردند و مقامات ایرانی می گویند که گازپروم در توسعه میادین گازی کیش و پارس شمالی از ایران حمایت خواهد کرد.
گزارش های اخیر از همکاری های نظامی دو کشور نیزحاکی از آن است که روابط دوجانبه به سطح جدیدی رسیده است. به گفته منابع آمریکایی، ایران صدها هواپیمای بدون سرنشین به روسیه تحویل داده است.
روسیه در ۹ آگوست یک ماهواره اطلاعاتی ایران را از قزاقستان به فضا پرتاب کرد.مقامات ایرانی گفتند که این ماهواره توسط مهندسان ایرانی طراحی شده و توسط شرکت های روسی ساخته شده است،آنها می گویند نسل های جدید این ماهواره به صورت مشترک توسط دو کشور ساخته خواهد شد. بدون شک این امر توانمندی اطلاعاتی ایران را افزایش خواهد داد.
با توجه به انزوای فزاینده، روسیه ممکن است برای تعامل با ایران واکنش بیشتری نشان دهد و این یک دستاورد برای دولت رئیسی خواهد بود که از بدو تأسیس سیاست نگاه به شرق را در اولویت قرار داده است. تجربه طولانی ایران در غلبه بر تحریم ها می تواند درس های ارزشمندی به مسکو ارائه دهد که این امردر سفر اخیر تجار روسی به تهران تجلی یافته است
جنگ در اوکراین باعث تخریب و پیکربندی مجدد پویایی های ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک در جهان شد. ایران این تغییرات را به نفع خود می بیند.
برخلاف توصیه غرب مبنی بر اینکه ایران به سرعت با بازگشت به توافق هسته ای موافقت می کند ودر نظر دارد جایگزین روسیه در تامین انرژی اروپا شود اما ایران بر گسترش عمق استراتژیک خود و ایجاد روابط جدید اقتصادی با کشورهایی مانند روسیه و روابط گسترده تر با کشورهای آسیایی مانند چین و پاکستان متمرکز است.
روسیه اکنون انگیزه های جدیدی برای تکمیل پروژه کریدور بین المللی شمال-جنوب دارد که یک شبکه دریایی، زمینی و ریلی به طول ۷۲۰۰ کیلومتر است که از بمبئی در هند شروع می شود، از آذربایجان می گذرد و پس از عبور از ایران به روسیه می رسد. تنها ۱۶۴ کیلومتر از این پروژه در مسیر آستارا و رشت در شمال ایران باقی مانده است
به گفته اوجی، این کریدور در نیمه دوم سال ۲۰۲۲ به بهره برداری می رسد. این پروژه موقعیت ایران را در آسیای مرکزی ارتقا می دهد و مسیری رقابتی برای کریدور هند-خاورمیانه ایجاد می کندکه درنتیجه عادی سازی روابط بین امارات و اسرائیل در سال ۲۰۲۰ به وجود آمد،کریدور بین المللی شمال-جنوب ایران را قادر می سازد تا برای جذب تجارت و سرمایه گذاری با اسرائیل و کشورهای عربی رقابت کند.
تهران همچنین به دنبال اجرای توافقنامه عشق آباد، یک توافقنامه چند جانبه بین المللی برای تسهیل حمل و نقل کالا بین کشورهای محصور در خشکی آسیای مرکزی و خلیج فارس است. این توافق از مهم ترین موضوعاتی بود که در سفر اخیر رئیس جمهور به عمان مطرح شد.
باید دید که ایران تا چه اندازه می تواند از این فرصت های بالقوه به نفع خود استفاده کند زیرا ایران همچنان با موانع سیاسی از سوی غرب، اسرائیل و کشورهای عربی همسایه مواجه است، این در حالی است که رقبای منطقه ای مانند ترکیه سعی می کنند از شوک ها و تغییرات ژئوپلیتیکی به نفع خود بهره برداری کنند.
با این حال، تنش های فزاینده بین غرب و روسیه به ایران فرصت جدیدی برای پیشبرد منافع و بلند پروازی های سیاسی، اقتصادی و نظامی خود داده است.
