فصل جدید در مناسبات ریاض-اسلام آباد

آوای سنت : به نظر می رسد روابط عربستان و پاکستان وارد مرحله جدیدی شده است، ناظران  تحولات سیاسی کنونی در منطقه را دلیل آن می دانند.هدف عربستان دستیابی به اهداف خود و اهداف مرتبط با ایالات متحده است.

به گزارش سرویس ترجمه آوای سنت با وجود ائتلاف تاریخی دو کشور، در دو سال گذشته به دلیل اختلاف در برخی مسائل منطقه، نوعی بی‌تفاوتی گریبان‌گیر روابط آنها شده بود،با این حال، عمران خان، نخست وزیر پاکستان همواره مایل است که روابط با ریاض را حفظ کند.

این هفته، نیز عمران خان در مراسم راه اندازی اجلاس سران “خاورمیانه سبز” که توسط محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی وبا حضور تعدادی از رهبران جهان در عربستان برگزار شده بود، شرکت کرد.

پس از آن، ریاض (سه شنبه، ۲۶ اکتبر ۲۰۲۱) اعلام کرد که سه میلیارد دلار در بانک مرکزی پاکستان سپرده گذاری خواهد کرد و بدین ترتیب فاز جدیدی از روابط بین دو کشور آغاز خواهد شد.

خبرگزاری عربستان سعودی  با بیان اینکه صندوق توسعه عربستان سعودی این وجوه را به زودی واریز خواهد کرد،تاکید نمود: بخشنامه ای نیز برای تامین مالی تجارت سالانه مشتقات نفتی پاکستان به مبلغ یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار به این صندوق ابلاغ شد.

ژوئن گذشته، فایننشال تایمز گزارش داد که ریاض با از سرگیری کمک های نفتی به پاکستان، که حدود ۱.۵ میلیارد دلار در سال تخمین زده می شود، از جولای آینده موافقت کرده است. و این روزنامه انگلیسی در گزارشی اعلام کرد که به گفته مقامات اسلام آباد و ریاض، این اقدام ریاض برای مقابله با نفوذ ایران در منطقه است.

در فوریه ۲۰۱۹، بن سلمان در جریان سفر خود به اسلام آباد توافقنامه های اقتصادی به ارزش ۲۰ میلیارد دلار امضا کرد که با استقبال پاکستان روبرو شد.

اما ریاض در سال ۲۰۲۰ به اسلام آباد فشار آورد تا وام سه میلیارد دلاری قبلی را بازپرداخت کند.این وام بخشی از بسته نجات ۶.۲ میلیارد دلاری بود که توسط ریاض در اکتبر ۲۰۱۸ پرداخت شد و یک تسهیلات اعتباری برای به دست آوردن منابع نفتی بود.

در دسامبر ۲۰۲۰ رویترز گزارش داد که اسلام آباد مجبور شد یک میلیارد دلار از چین وام بگیرد و آن را به عنوان دومین قسط از این وام به عربستان پرداخت کند.تحلیلگران این رفتار را ناشی از موضع اسلام آباد درباره جنگ یمن،عدم تعهد این کشور به بی طرفی در جریان بحران خلیج فارس و همچنین نزدیک شدن آشکار با ایران و ترکیه دانستند که به مذاق عربستان خوش نیامد.

اختلاف عربستان و پاکستان زمانی آشکارتر شد که محمود قریشی، وزیر امور خارجه پاکستان (اوت ۲۰۲۰) به شدت از ریاض به دلیل امتناع این کشور از اتخاذ موضع محکم تر در مورد اختلاف بین اسلام آباد و دهلی نو بر سر کشمیر انتقاد کرد.

قریشی تهدید کرد که پرونده کشمیر را از سازمان همکاری اسلامی که ریاست آن برعهده ریاض است خارج می کند.

اما قمر جاوید فرمانده ارتش پاکستان در همان ماه به عربستان سعودی سفر کرد تا اوضاع را آرام کند. در می ۲۰۲۱، نیزنخست وزیر پاکستان رایزنی هایی با محمد بن سلمان در ریاض انجام داد که منجر به کاهش اختلافات شد.به گزارش فایننشال تایمز، سفر عمران خان همزمان با تلاش های دیپلماتیک عربستان سعودی با ایالات متحده و قطر برای ایجاد جبهه ای علیه ایران بود.

عمران خان پیش از این تلاش هایی را برای نزدیک کردن دیدگاه های ریاض و تهران انجام داده بود و گفته بود که هرگونه درگیری بین آنها برای پاکستان فاجعه بار خواهد بود.

حسن ابوهنیه، پژوهشگر سیاسی با اشاره به اینکه دو کشور تحت مدیریت جو بایدن از بحران آمریکا رنج می برند درباره اهداف از سرگیری حمایت های مالی عربستان از پاکستان می گوید:ریاض ممکن است به دنبال متقاعد کردن اسلام‌آباد برای ایجاد پایگاه‌های آمریکایی در خاک این کشور با هدف تلاش برای بهبود روابط خود با واشنگتن باشد.

در حال حاضر، ریاض به دنبال اثبات خود در عرصه مبارزه با تروریسم است و پاکستانی ها را متقاعد می کند تا پس از،از دست دادن حضور خود در مجاورت افغانستان، پایگاهی برای آمریکایی ها در خاک خود فراهم کنند.

این تحلیلگر سیاسی خاطرنشان کرد: پاکستان به دلیل امتناع این کشور از استفاده از خاک خود علیه افغانستان پس از خروج غرب ، با واشنگتن دچار بحران شده است،در این بین  ریاض ممکن است از این پرونده برای بهبود روابط خود با کاخ سفید استفاده کند

ابو هنیه می افزاید: ریاض به دنبال احیای اتحاد مستحکم با اسلام آباد است، زیرا این کشوردرحال چرخش به سمت ترکیه و ایران است که عربستان سعودی به طور کلی خواهان آن نیست،وی گفت: رویکرد عربستان در زمینه اصلاح روابط با پاکستان در راستای کاهش تنش با متحدان، همسایگان و کشورهای اسلامی است ، همانطور که این موضوع قبلا در مورد قطر محقق شد.

ابو هنیه خاطرنشان کرد که روابط عربستان و پاکستان در طول تاریخ قوی بوده است، اما تحت تأثیر ممانعت اسلام آباد از شرکت در جنگ یمن وهمچنین امتناع ریاض از اتخاذ موضع پاکستان در قبال بحران کشمیر قرار گرفته است.وی افزود: دو کشور در حال حاضر در تلاش هستند تا انزوای تحمیل شده برآنها به دلیل روابط با آمریکا را بشکنند.

عربستان سعودی میزبان بیش از دو میلیون پاکستانی است و همچنان بزرگترین منبع ارسال وجوه خارجی به پاکستان است، اسلام آباد نیز به عنوان تنها کشور اسلامی که سلاح هسته ای در اختیاردارد،متحد نظامی قوی برای ریاض است.

به درخواست ایالات متحده، عمران خان در اکتبر ۲۰۱۹ از عربستان سعودی بازدید کرد تلاش کرد پس از حمله حوثی ها به تاسیسات نفتی عربستان،ایران و عربستان را با یکدیگر آشتی دهد.

عربستان سعودی بزرگترین صادرکننده نفت به پاکستان  و یکی از بازارهای اصلی محصولات پاکستانی است.پاکستان یکی از قوی ترین متحدان نظامی کشورهای حاشیه خلیج فارس به شمار می رود، ماه گذشته نیروهای سعودی همزمان با مانورایران و پاکستان در خلیج عمان، با همتایان پاکستانی خود در پایگاه مصحف پاکستان، رزمایش هوایی انجام دادند.

اصل مطلب را اینجا ببینید