آوای سنت : درباره کوتاه ترین مدتی که یک خانم معمولاً در آن پریوود می‌شود و خون می‌بیند، و بین دراز ترین مدت آن بین فقهای اسلامی اختلاف نظر وجود دارد. تنها در مذهب امام ابوحنیفه (رح) اقل حیض سه روز است، یعنی اگر خون قاعده‌گی خانمی به مدت سه روز و زیاده از آن ادامه یافت، حیض محسوب می‌شود و گر کمتر از سه روز آمد و قطع شد، از جمله حیض به شمار نمی‌رود.
امام شافعی (رح) و امام احمد حنبل (رح) عقیده دارند که اقل حیض یک شب و روز است، و امام مالک (رح) اقلی برای حیض قایل نبوده، و می‌گوید اگر خانمی ولو یک مرتبه خون دید حیض محسوب می‌شود.
اکثر مدت حیض طبق نظر امام ابوحنیفه ده روز است، یعنی طول مدت قاعده‌گی از ده روز زیاد تر نمی‌شود، پس اگر خانمی بیشتر از ده روز خون دید، همان ده روز حیض و باقی استحاضه به شمار می‌آید. مگر این‌که عادت معینه‌ای برای خانم وجود داشته باشد که در این صورت ایام عادت، حیض محسوب می‌گردد و زیاده بر آن، به‌شرطی‌که از ده روز بیشتر نگردد، حیض به‌حساب نمی‌آید، ولی اگر از ده روز کمتر بود، همه روزها، قاعده‌گی به شمار می‌رود.
نکته دیگر این‌که طبق مذهب امام ابوحنیفه (رح) حیض اکثر خانم‌ها بین سه الی پنج روز پریروود می‌شوند.
از دیدگاه طبی، مدت زمان قاعده‌گی بستگی به محیط و وضع جسمی، روحی، منطقوی و ژنتیکی هر خانم دارد، لیکن طبق نظر متخصصان امراض نسائی، غالب خانم‌ها بین ۳ الی ۷ روز قاعده‌گی دارند. در صورتی‌که خروج حیض از ده روز تجاوز نماید، طبق نظر آن‌ها خانم باید به دکتر مراجعه کند، زیرا احتمال این‌که خون متذکره استحاضه یعنی ناشی از بیماری باشد، بسیار قوی است.
از آنچه تاکنون ذکر شد، واضح می‌گردد که نظر بیشتر پزشکان و امام ابوحنیفه (رح) در زمینه اقل واکثر مدت حیض، یکسان است.
با چه چیزی قاعده‌گی شروع می‌شود؟
موضوع مهم در عادت ماهانه، از دیدگاه فقه اسلامی خروج خون حیض از مهبل یا واژن است. با خروج و یا ظاهر شدن این خون، حکم حیض ثابت و تمامی مقررات و قواعد ویژه قاعده‌گی که بعداً شرح خواهد شد، به مرحله اجراء در می‌آید.
در اثبات قاعده‌گی لازم است یک دوره پانزده روزه پاکی بدون حیض بگذرد، و خود حیض هم از سه روز کمتر نباشد، و در داخل رحم جنینی که شکل انسان به خود گرفته باشد، موجود نباشد، زیرا همانگونه که قبلاً یاد آور شدیم، با وجود جنین در داخل رحم حیضی صورت نمی‌گیرد. به این ترتیب اگر خانمی سقط جنین کرد، اگر آثار شکل انسان بر آن هویدا نبود، حیض دانسته نمی‌شود. این نکته را قابل تذکر میدانیم که جنین بعد از گذشت ۱۲۰ روز شکل انسان به خود می‌گیرد.
حکم تغییر عادت ماهوار
بیشتر خانم‌ها در دوران قاعده‌گی همانگونه که قبلاً توضیح داده شد، عادت خاصی دارند. یعنی در هر ماه روزهای معدود و خاصی را حیض می بینند، لیکن سوال اصلی اینجاست که در صورت تغییر عادت، خانم‌ها چه باید بکنند؟
در این خصوص باید گفت اگر خون زائد بر عادت، از ده روز بیشتر بود، همه روزهائی‌که بر عادت افزوده شده، استحاضه محسوب می‌گردد و تنها روزهای عادت جزء حیض به شمار می‌رود.
به‌عنوان مثال خانمی عادتاً ۶ روز در ماه قاعده گی دارد، اینبار ۱۲ روز حیض شده است، اکنون شش روز زائد بر عادت، استحاضه است. واما اگر روزهایی که بر عادت زیاده شد، کمتر از ده روز باشد، در چنین حالتی همه آن‌روزها به شمول ایام زائد بر عادت، حیض محسوب می‌شود.
در باره این امر که آیا با یک مرتبه تغییر، عادت زنان تغییر می‌یابد؟ رأی امام ابوحنیفه این است که به یک مرتبه عادت تغییر نمی‌‌یابد، مگر این‌که در ماه یا ماه‌های بعدی نیز عین همین جریان تکرار شود که در چنین صورتی عادت نیز بر اساس روزهای جدید سنجیده و عادت جدید جای عادت گذشته را می‌گیرد.
