افراط و تفریط باعث انحراف در دین است
آوای سنت: واعظ و نایب خطیب مسجد جامع آقا صاحب جکان هرات، افراط و تفریط را موجب انحراف از مسیر صحیح و طریق کمال و هدایت توصیف کرد.
به گزارش آوای سنت، مولانا سید توفیق منور در گفتگو با خبرنگار ما، پیمودن و گزینش راه میانه و وسط و عدم تمایل به افراط و تفریط را از اساس اعتدال و میانه روی در دین مبین اسلام خواند و گفت: همان گونه که اعتدال نیز در اصل توحید در تار و پود احکام و مقررات دین از جایگاه خاصی برخوردار بوده و قرآن کریم، امت اسلام را میانه و وسط می نامد، لذا در معنای آیات می خوانیم، این چنین شما را امتی میانه (معتدل) ساختیم تا بر مردمان گواه باشید و پیامبر (صلی الله علیه وسلم) هم بر شما گواه باشد.
قرآن به ما می گوید که هیچ گونه افراط و تفریط در آیین اسلام وجود ندارد و مسلمانان برخلاف سایر فرقه ها، از مقرراتی پیروی می کنند که قانون گذار آن به تمام نیازهای فطری بشر آگاه بوده و همه جهات زندگی جسمی و روحی او را در نظر گرفته است.
مولانا منور در این باره اظهار داشت: نبی خدا در همه شئون و از آن جمله در رفتار فردی، در خانواده و اجتماع، در اداره امور عبادی و سیاسی، در گفتگو با دشمنان و حتی در میدان نبرد، اعتدال را پاس می داشت و از افراط و تفریط پرهیز می کرد. متاسفانه برخی افراد فاقد این اصل می باشند و بدین جهت یا به دامن افراط افتاده و یا در تفریط غلتیده و از مسیر صحیح و طریق کمال و هدایت خارج شده اند.
با این که عبادت از شریف ترین مقولات در حیات بشر از ابتدای خلقت تا به امروز محسوب می شود، اما اسلام اعتدال و میانه روی در آن را امری مهم منظور داشته است. رسول اکرم در این خصوص چنین فرمایش می دارد، این دین محکم و متین است، پس با ملایمت در آن درآیید و عبادت خدا را به بندگان خدا با کراهت تحمیل نکنید تا مانند سوار درمانده ای باشید که نه مسافت پیموده و نه مرکبی به جا گذاشته است.
واعظ و نایب خطیب مسجد جامع آقا صاحب جکان هرات، متذکر شد: کسانی که در امور فردی و اجتماعی زیاده روی یا کوتاهی می کنند، به مقصد نخواهند رسید. دینداری، اعتدال می طلبد و برای سیردادن آدمیان به مقاصدی که دین مشخص کرده است، باید ملاحظه استعداد و مرتبه وجودی آنان را نمود و تدریج را در تربیت رعایت کرد. اسلام برای راه رفتن که مسئله ای جزئی و پیش پا افتاده به حساب می آید دعوت به اعتدال می کند.
همچنین اگر یک سخنور از اعتدال خارج شود، نعمت سخن گفتن را تبدیل به نقمت کرده است. از این رو دانشمندان علم اخلاق سکوت را در غیر موارد ضروری، اولی تر از کلام می دانند. حرف زدن زیاد در یک جمع امکان اشتباه را افزایش می بخشد، لیکن سکوت مطلق و انزاوا طلبی هم جایز نیست و دین چنین چیزی را نمی پذیرد.
ظاهر و باطن انسان را بیانگر میزان اعتدال در فرد هستند. خصوصا به پوشش اهمیت بسیار زیادی در جوامع اسلامی داده شده و تخطی از این امر باعث ناآرامی و تلاطم در زندگی ها شده است. پاکی باطن و پاک بودن سیمای شخص رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند و یک سیمای وسوسه انگیر، نفس شیطانی را فعال کرده و در این حالت تلاش می کند تا مسیر را از راه به بیراهه بکشاند.
مولانا منور، افراد معتدل را دارای طبعی آرام در رفع نیازهای جسمانی دانست و خاطر نشان نمود: حریص بودن در خوردن غذا با عجله و تند خوردن، دائما در فکر خوردن بودن عوارض سختی را به دنبال دارد و چنانچه در گفتار رسول امت آمده است، معده جایگاه و خانه تمام دردها و امساک و خوردن سرآمد همه درمان ها می باشد.
کمتر از نیاز جسم خوردن و آشامیدن نیز به جان خریدن و تحمل گرسنگی است و انسان گرسنه نمی تواند به به اموراتش رسیدگی کند. تلاش کنیم تا در زندگی از همه جهت اعتدال پیشه کرده و از افراط و تفریط دور قرار بگیریم.
